2022/147

Belediye Meclisinin 08.09.2022 tarihinde yapılan 8. seçim dönemi 4. toplantı dönemi Eylül ayı Meclis toplantısı 2. birleşiminin Komisyondan gelen raporlar bölümünde; Hukuk+Plan Bütçe Ortak Komisyonunun 07.09.2022 tarih ve 47 sayılı raporu Başkanlık Divanı tarafından Meclise hitaben okundu.

HUKUK+PLAN BÜTÇE ORTAK KOMİSYON RAPORU

RAPOR NO : 47

RAPOR TARİHİ : 07.09.2022

İLGİ : Kentsel Dönüşüm Müdürlüğünün 05.09.2022 tarih ve

85304 sayılı yazısı

KOMİSYON İNCELEMESİ

Kentsel Dönüşüm Müdürlüğünün yazısında;

“İlgi : a) 07.11.2020 tarih ve 17010 sayılı yazımız.

b) 11.05.2022 tarihli ve 90302250115.05.0168494 sayılı yazı.

c) 01.06.2022 tarihli ve E814460195043668200 sayılı yazı.

d) 01.06.2022 tarihli ve E814460195043780398 sayılı yazı.

e) 27.06.2022 tarihli ve E814460195044005303 sayılı yazı.

Eyüpsultan ilçesi İslambey mahallesi sınırları içerisinde 4,6 ha büyüklüğündeki alan, 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a göre üzerindeki toplam yapı sayısının en az %65’i imar mevzuatına aykırı olan veya yapı ruhsatı alınmaksızın inşa edilmiş olmakla birlikte sonradan yapı ve iskân ruhsatı alan yapılardan oluşan alanların riskli alan olarak değerlendirilebileceği hükmü gereği “Riskli Alan Teklif Dosyası” ilgi (a) yazımız ile Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İstanbul Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü’ne iletilmiştir. Bakanlığın talebi doğrultusunda, alanın statüsünün belirlenmesi için 6306 Sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğin, Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar kısmında belirtilenlere göre “Mevcut Binaların Değerlendirilmesi ve Bölgesel Risk Dağılımının Belirlenmesi Proje Raporu” İTÜ’ye hazırlatılmıştır. Hazırlanan bu raporda yıkılacak derecede riskli binaların olduğu görüş ve kanaatine varılmış ve söz konusu raporun Bakanlığa, ilgi (a) yazı eki teklif dosyasıyla birleştirilmesi ve 6306 sayılı Kanunun 6/A maddesi kapsamında değerlendirilmesi ilgi (b) yazımız ile talep edilmiştir. Neticesinde;

İlgi (c) yazı ile İslambey Mahallesi sınırları içerisinde 4,6 ha büyüklüğündeki alanın, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'un 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca Bakanlık Makamı'nın 16.05.2022 tarih 3661093 sayılı Olur'u ile "Rezerv Yapı Alanı" olarak belirlendiği bildirilmiştir.

İlgi (d) yazı ile uygulamaların; 6306 sayılı Kanun'un 6/A maddesinin 1 inci fıkrasında "Yıkılacak derecede riskli olan yapıların bulunduğu alanlar ile kendiliğinden çöken veya zeminin kayması, heyelan, su baskını, kaya düşmesi, yangın, patlama gibi sebeplerle ağır hasar gören veya ağır hasar görme riski bulunan yapıların bulunduğu alanlarda dönüşüm uygulamaları maliklerin ve ilgililerin muvafakati aranmaksızın Bakanlıkça resen yapılabilir veya yaptırılabilir. Uygulama yapılacak alanın sınırları uygulama bütünlüğü gözetilerek belirlenir." hükmüne istinaden 6306 sayılı Kanun'un 6/A maddesi uyarınca yürütülmesi kararlaştırılmıştır. Aynı yazı kapsamında 6306 sayılı Kanun’un 6/A maddesi uyarınca yürütülmesi ile aynı Kanunun 6.Maddesinin 12.Fıkrasında yer alan “Bakanlık, bu Kanunda belirtilen iş ve işlemlere ilişkin olarak TOKİ’ye veya İdareye yetki devrine ve bu iş işlemlerden hangilerinin TOKİ veya İdare tarafından yapılacağını belirlemeye yetkilidir.” Hükmü uyarınca da Rezerv Alan sınırı içerisinde yer alan yapılar için 30 günlük tahliye süresi verilerek tahliye ve yıkım işlemleri konusunda Belediye Başkanlığımız yetkilendirilmiştir. Akabinde;

İlgi (e) yazı ile söz konusu Rezerv Yapı Alanı’nda yapılacak uygulamalarda hak sahibi olarak belirlenenlere, yazıda bahsi geçen maddeler kapsamında alanda kira yardımına ilişkin iş ve işlemleri de yürütmek üzere; 27.06.2022 tarihli ve 4002944 sayılı Bakanlık Makam Olur’u ile Belediye Başkanlığımızın yetkilendirildiği bildirilmiştir. Buna göre Bakanlıkça;

Maliklere ve Tapu Tahsis Belgesine sahip hak sahiplerine sahip oldukları her bir bağımsız birim için 48 ayı geçmemek şartıyla yeni konut/işyeri teslim edilinceye kadar aylık 1.950,00 TL, kiracılara defaten 3.900,00 TL, sınırlı ayni hak sahiplerine ise defaten 9.750,00 TL kira yardımı yapılmasına,

5630 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 6306 Sayılı Kanun Kapsamındaki Yapıları Malik, Kiracı veya Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olmaksızın Kullananlara Yardım Yapılmasına Dair Karara göre; gecekondu sahiplerine, hak sahipleri için belirlenen süre ve miktarın üçte ikisini geçmemek üzere kira yardımı yapılabileceğinden söz konusu alandaki gecekondu sahiplerine 32 ayı geçmemek şartıyla yeni konut ve işyerleri teslim edilinceye kadar aylık 1.300,00 TL kira yardımı yapılması karar verilmiş olup İslambey Rezerv Yapı Alanında uygulanmaya başlanmıştır.

Ancak, ülkemizi de etkileyen COVID salgını sebebiyle, bu süre zarfında inşaat faaliyetlerinde yavaşlama ve geçici de olsa duraklamalar yaşanmış, Kentsel Dönüşüm çalışmalarını da doğrudan ötelemiştir. Kentsel Dönüşüm Uygulamaları, pek çok dinamiği içinde barındıran, alana özel projelerdir ve İslambey Rezerv Yapı Alanına özgü olarak çalışmalar,…

…“Yerinde Dönüşüm” ilkesi doğrultusunda yürütülmektedir. Dönüşümün uygulanabilmesi için kira ödemeleri oldukça önem arz etmekte ve Kentsel Dönüşümün ivediliği ilkesine de uygun olarak projenin aksamaması için sahanın zamanında boşaltılması ve alanda yaşayan varsıl olmayan vatandaşların, son zamanlarda konut stoğunda yaşanan daralma ve kira artış oranları sebebiyle, taşınma maliyetlerini karşılayabilme ve taşınacakları yerde kiralarını ödeyebilme hususunda mağduriyet yaşamamaları için ilave bir nakdi desteğe gerek duyulmaktadır.

Talep/Sonuç: Bakanlıkça belirlenen kira yardım tutarlarına ek olarak, İslambey Rezerv Yapı Alanında; 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin Kira Yardımı ve Diğer Yardımlar başlıklı 16. maddesinin 1. Fıkrası kapsamı dışındaki, konutlarını tahliye eden hak sahiplerine, yönetmeliğin 16. maddesinin 8. Fıkrası kapsamında; “(Ek:RG2/7/201328695) İdare veya TOKİ, Kanun kapsamında yaptıkları uygulamalarda kendi bütçelerinden kira yardımı yapabilir.” hükmü ve 5393 sayılı Belediye Kanunun’da Belediyenin görev ve sorumlulukları arasında “sosyal hizmet ve yardım” yapabileceği veya yaptırabileceği hükümleriyle de örtüşmekte olup, Belediyenin sorumluluğu gereği; Söz konusu alanda yaşayanlar ile hak sahibi olanlara, kira rayiçlerindeki artış sebebiyle taşınma maliyetlerini karşılamalarında ve taşınacakları yerde kiralarını ödeyebilme hususunda mağduriyetlerinin giderilmesi için tapulu bağımsız birim hak sahibi olan vatandaşlara; 12 ayla sınırlı olmak üzere aylık 1950 TL (bin dokuzyüz elli TL), tapusuz bağımsız birim hak sahibi olan vatandaşlara da 12 ayla sınırlı olmak üzere aylık 1950 TL (bin dokuzyüz elli TL), kiracılara defaten 3.900,00 TL (üç bin dokuz yüz TL) kira yardımı yapılmasının, 5393 sayılı Kanunun Madde 14 ile 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği Madde 16/2, Madde 16/4, Madde 16/8 kapsamında, 5393 sayılı Belediye Kanunu Madde 18/d doğrultusunda değerlendirilerek karar alınması için makamınızca uygun görülmesi halinde Belediye Meclisi’ne havale edilmesini Olur’larınıza arz ederim.” denilmektedir.

KOMİSYON GÖRÜŞÜ

Komisyonumuz yapmış olduğu incelemeler neticesinde, ilgili kira yardımıyla alakalı Müdürlük yazısından da anlaşıldığı üzere İslambey Mahallesi sınırları içerisindeki bu alan İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından yıkılacak derecede riskli binaların olduğu görüş ve kanaatine varılarak bir rapor hazırlanmış, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından da “Rezerv alanı” ilan edilmiştir. Hal böyle iken burada ikamet eden vatandaşlarımızın ciddi bir can güvenliği sorunu olduğu aşikardır. İvedi şekilde güvenli evlere alınabilmeleri için 5393 sayılı Kanunun Madde 14 ile 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği Madde 16/2, Madde 16/4,…

….Madde 16/8 doğrultusunda Bakanlıkça belirlenen kira yardım tutarlarına ek olarak Belediyenin sorumluluğu gereği; Söz konusu alanda yaşayanlar ile hak sahibi olanlara, kira rayiçlerindeki artış sebebiyle taşınma maliyetlerini karşılamalarında ve taşınacakları yerde kiralarını ödeyebilme hususunda mağduriyetlerinin giderilmesi için tapulu bağımsız birim hak sahibi olan vatandaşlara; 12 ayla sınırlı olmak üzere aylık 1.950,00.-TL (Bindokuzyüzellitürklirası), tapusuz bağımsız birim hak sahibi olan vatandaşlara da 12 ayla sınırlı olmak üzere aylık 1.950,00.-TL (Bindokuzyüzellitürklirası), kiracılara defaten 3.900,00.-TL (Üçbindokuzyüztürklirası) kira yardımı yapılması komisyonumuzca uygun görülmüş olup,

Takdiri meclise arz olunur.

KARAR :

Hukuk+Plan Bütçe Ortak Komisyonunun 07.09.2022 tarih ve 47 sayılı raporu oylamaya sunuldu. Yapılan oylama neticesinde oy çokluğu ile kabul edildi.