Hoca Mehmet Rasim

Eğrikapılı Mehmed Râsim Efendi, h. 1099/1688 tarihinde dünyaya geldi. Babası, Eğrikapı Molla Aşkî Mahallesi imamı Yusuf Efendi’dir. Zamanında, Eğrikapılı Çelebi Efendi, Çelebi Efendi, Râsim Efendi ve Hoca Mehmed Râsim denildiği gibi, Eburreşid künyesi ile de anılmıştır.

İlk hat dersini, hattat olan babası, Yusuf Efendi’den aldı. Daha sonra Saray hocası, Yedikuleli Seyyid Abdullah Efendi’den meşk ederek, Aklâm-ı Sitte’den h. 1118/1706 tarihinde icâzetnâme aldı. Mezun olduktan sekiz yıl sonra, h. 1126/1714 yılında Damad Şehid Ali Paşa tarafından Galatasaray’a meşk hocası tayin edildi. H. 1150/1737 yılında Ta’lîk hat hocası Mustafa Efendi yerine, Yeni Saray hat hocalığına getirildi.

Râsim Efendi, III. Ahmed, I. Mahmud, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa, Hekimoğlu Ali Paşa ve Dâru’s-saâde Ağası Hacı Beşir Ağa (ö. 1746) gibi insanların takdirini kazanmıştır. Damat İbrahim Paşa’nın oğlu Mehmed Paşa Sadrazamlığında Yedikuleli Seyyid Abdullah Efendiye, gubâri hat ile bir Kur’ân-ı Kerîm sipariş eder, Yedikuleli, Râsim Efendi’ye giderek sipariş aldığı Kur’ân-ı kendisinin yazmasını ister.

Râsim Efendi üç ay içerisinde Kur’an’ı tamamlar ve sonuna da üstâdının imzasını atar.

Râsim Efendi, altmış Kur’ân-ı Kerîm, bin kadar En’am, Delâil-i Hayrat, Evrâd, Vakfiye yanında Azapkapı Sâliha Sultan Çeşmesi yazılarını da yazmıştır. Eyüp’te, Emir Efendi türbesi civarında, Hayatizâde Reisü’l-etibbâ Mustafa Efendi mezar taşı kitâbesi ile Arpa Emini Camii’ne bitişik çeşmenin kitâbesi de Râsim Efendi’ye aittir. Sonuncu eser maalesef yerinde yoktur.

Aynı zamanda iyi bir şâir olan Râsim Efendi’nin şiirleri talebesinden İbrahim Tâhir Efendi tarafından toplanmıştır. Râsim Efendi’nin Divançe’sindeki tarih kıt’aları, tarih kaynağı bakımından çok önemlidir. 14 Şa’ban 1169/14 Mayıs 1756 tarihinde vefat ederek, Eğrikapı Mezarlığı’na defnedilmiştir.

Mezar taşı kitâbesi şöyledir:

Huve’l-Hayyu’l-Bâki
Allah’u Subhânehu ve teâlâ
Merhum ve mağfûru’l-muhtâc
İlâ rahmeti rabbihi’l-gâfûr
Hattat Râsim Mehmed Efendi
Kuluna ve cemi-i mü’minîn ve mü’minâta
Rahmet eyleye el-Fatiha
Sena 1169