M.Şevket Vahdeti

Mehmed Şevket Vahdetî Efendi, Tekirdağ’da mutasarrıf iken vefat eden Hâcegân-ı Dîvân-ı Hümâyun’dan Nuri Efendi’nin oğludur. Zilhicce 1249 /Nisan 1834 tarihinde İstanbul’da doğdu. On üç yaşında iken babası vefat etti.

İlk önce, Eyyûbî Râşid Efendi’den sonra Sâlih Efendi’den yazı dersleri aldı. H. 1262/1846’da icâzetnâme sahibi oldu. Sonra, Kazasker Mustafa İzzet Efendi’den yazı çalıştı.

On dört yaşında Divân-ı Hümâyun, sonra Mühimme kalemlerine kabul olundu. Bu esnada, Ebussuud Efendi (ö. 982/1574) ahfâdından ve kadılarından İsâzâde Sadeddin Efendi (ö. 1284/1867)’nin kızı Şerife Aliyye Hanım ile evlendi.

Ayasofya Camii genel kültür hocalarından biri olan Osman Recâi Efendi’nin derslerine devam ile h. 1277 /1861 tarihinde icâzet aldı. “Mezar Kitâbelerinde Yazı Sanatımız” Turing Bellteni, 49 (328), 1975, s.42; Rado, 215, Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu, Türklerde Yazı Sanatı, Mersin, Kültür Bakanlığı, 1993, s. 51,53; Berk, İstanbul’un 100 Hattatı, 106- 107.

Mühimme Kalemi’nde Menşurnüvislik denilen vezâret rütbesi verilenlere yazılan fermanları kendine has bir üslupla kaleme alırdı. Süleyman Paşa’nın vezâret menşurunu, o vakte kadar yazılan menşurlara benzemeyen bir tarzda ve her satırını başka bir renk altınla yazarak Celî Dîvânî’deki kâbiliyetini gösterdi.

İlk defa Londra’ya ve Paris’e gönderilerek posta pullarının, banknotların ve tahvillerin basılmasına nezâret etti. Paris’te bulunduğu esnada, III. Napolyon’a “Lui Napolyon” ve İmparatoriçe “Öjeni” isimlerindeki şifre hat ile kol düğmeleri yazıp takdim etmiş ve çok beğenilerek iltifata mazhar olmuştur.

22 Muharrem 1288/13 Nisan 1871 tarihinde ve otuz sekiz yaşında olduğu halde vefat etti. Kabri, Eyüpsultan’da, Ebussuud Efendi Mektebi’nin haziresindedir. Mezar taşında bazı âyet-i celîle ile şu sözler yazılıdır:

Evlâd-ı Ebû’s-su’ud’dan ve mevâlî-i izâmdan
İsâzâde Sa’düddin Efendi merhûmun
Dâmâdı Teşrifâtî-i Dîvân-ı Hümâyun Kalemi
Hulefâsından ve erbâb-ı maârifden hattat merhûm
ve mağfûrun leh Mehmed Vahdetî Efendi rûhiçün fâtiha
fî sene 1288.
Ketebehû Vahdetî

Nuruosmaniye Camii’nde ve Bâb-ı âli’deki Nallı Mescid’de “Bilal-i Habeşi” levhaları, Bursa’da Ulucami’de büyük bir levha, Merkez Efendi Türbesi’nde kubbe içindeki yazı, kayın babası Sadeddin

Efendi’nin şâhidesi ve Cerrahpaşa’da Kargı Sokağı’nda, Keçecizâde makberesindeki çeşmenin kitâbesi onundur. Ayrıca diğer bazı yerlerde de kitâbeleri vardır. Sultan Abdülaziz’in tuğrasını da bu zât tanzim etmiş ve karşılık olarak 500 altın lira atiyye almıştır.

Vahdetî Efendi’nin musikide de mâhir olduğu ve kânun çalmada üstâdı Ömer Efendi’yi geçtiği söylenir. Torunu, şâir ve Hattat Suud Bey (Suud el-Mevlevî), Ebüzziyâ Tevfik Bey’in süt kardeşi ve halasının oğludur.

Vahdetî Efendi’nin oğlu Mehmed Rıza Safvet Bey de hattat ve şâir idi. H. 1273/1857’de İstanbul’da doğdu. “Safvet” şiirdeki mahlası olup Muhsinzâde Abdullah Bey’den Sülüs ve Nesih meşk etti. 26 Rebiülevvel 1329/27 Mart 1911 tarihinde vefat etti. Kabri, babasının yanındadır.

Bu zâtın oğlu ve Vahdetî Efendi’nin torunu Mehmed Suud Bey h. 1299/1882’de Kuruçeşme’de doğdu. Kendisi babası gibi şâir olup 1948’de vefat etti. Kabri, Merkez Efendi Camii haziresinde Sve şadırvan avlusundadır. 118