Surp Yeghia Apostolik Ermeni Kilisesi

Eyüp Nişancası civarında, Karayel Sokağı üzerinde ve Kahya Çıkmazı karşısında ve bütün Ermeni kiliselerinde olduğu gibi çok yüksek duvarlar arkasındadır. Avlusundaki bir binanın kapısı üzerinde, 1832 tarihinde yapıldığını belirten ermenice bir kitabe vardır. F.C. İnciciyan 18. Asırda İst adlı eserinde: "Eskiden, buranın Serviler Mahallesi denilen yerinde Surf Egia adlı bir ermeni kilisesi vardı, fakat 1182 (1766) senesinin 16 mayıs günü kaldırıldı, bugün aynı yerde mevcut Surf Egia Kilisesi 1800 senesinde alınan fermanla tekrar yapılmıştır. Bu kilise 1832 de tamamen yeniden yapılmıştır. Serviler Mahallesi daha sonra Yukarı Mahalle adını almıştır, "diyor.

Kilise civarında Bürümcekli Ayazma adı ile anılan bir ayazma vardı. Kilisenin papazı bu ayazmanın, kilisenin karşısındaki bir kubbeli mahalde bulunduğunu belirtmiştir. Semtin yaşlıları ise, ayazmanın, Baba Haydar Camii arkasındaki sırtlarda, meşhur Hüsrev Paşa Konağı'nın yanında, Zahireci Sokağının dirsek yaptığı yerde ve bir ahşap evin bahçe istinat duvarının içinde bulunduğunu söylüyorlar. Hemen arkasında ise kilise vardır.

Bürümcek, kurulmuş ham ipekten dokunan bir çeşit çamaşır kumaşıdır. Eskiden, ayazma civarında bu kumaşı dokuyan tezgahların bulunduğu anlaşılıyor.

Hz. i Yahya adına yapılan bu kilisenin etrafında yakın tarihe kadar bir ermeni mahallesi vardı.

Baba HaydaR Camii imamı Sadık Hoca'nın verdiği bilgiye göre eskiden itfaiye Bürümcekli Ayazmadan su alırmış. Ayazmanın arkasında Bahçe Çıkmazı bulunmaktadır.

Kaynak: (Gezi Notu) (İnciciyan, Aynı eser S: 76-150) (Hadika 1/285)