Abdülkadir Efendi

Babazade Senayî Abdülkadir Efendi diye bilinir. Sinaneddin Yusuf bin Şeyh Mehmed’in oğludur. Tahsilinden sonra müderris ve molla oldu. 1068’de (1657/58) İstanbul kadısı olup senesinde azledildi.

2 Rebiyülahir 1071’de (5 Aralık 1660) ikinci defa İstanbul kadısı oldu. Aynı yılın receb ayında Anadolu kazaskeri olarak 1072 Şevvalinde (Nisan 1662) azlolundu. 1073 Rebiülahirinde (Kasım 1662) Rumeli kazaskeri olup 1074 Muharreminde (Ağustos 1663) azledildi ve uzun seneler açıkta kaldı.

1077 Şabanında (Şubat 1667) ikinci defa Rumeli kazaskeri oldu. 1080 Rebiyülahirinde (Eylül 1669) azlolundu. 1081 Recebinde (Kasım 1670) üçüncü defa Rumeli kazaskeri olarak o sene Şevvalinde (Şubat 1671) azledildi. 1085 Şevvalinde (Ocak 1675) ve Sultan IV. Mehmed saltanatında vefat etti. Kabri Edirnekapı Mezarlığı’nda, Edirnekapı’dan Eyüp’e giderken yolun 90 derece dirsek yaptığı yerde sol tarafta ve Dürrîzadeler sofasındadır. Silindir şeklinde şahidesi vardır. Sofanın en eski tarihli şahidesi budur. Şeyhülislâm olan Dürrîzade Mehmed Efendi (öl. 1736) bu zatın damadı idi.

Abdülkadir Efendi “Ulumi şer’iyede nadirei devran olup; Yahya Ebu Said ve Muid Efendilerin meşihatlarında fetva emini idi. Bahçekapı’da bir mescit, bir mektep ve Edirnekapı’da bir cami yaptı. Hücreleri Kadri Efendi Zaviyesi diye sonradan tekkeye tahvil olundu.

Abdülkadir Efendi’nin zamanın meselelerini ihtiva eden Mecmuai Fetava adlı bir eseri vardır. Oğlu Kadrizade Ahmed Efendi Kars mevleviyetinden ayrıldı ve 1106 (1694/95)‘da vefat etti. Kabri babasının yanında idi.

Abdülkadir Efendi’nin Edirnekapı’daki mabedi Hadîkatü’lCevâmi’de Sarmaşık Camii Tekyesi adı ile kayıtlı olup Dede Çelebi Şeyh Muhammed Sabunî Efendi’ye tekke olarak yaptırmıştır. Bu tekkenin bugün ahşap şeyh evi, bazı duvarları ve minarenin bir kısmı ile arsası ve haziresi mevcuttur.

Abdülkadir Efendi’nin ikinci mabedi de yine Hadîka’da Meydancık Mescidi adı ile kayıtlı olup bugün yerinde vakıf yapısı Valde Hanı bulunmaktadır. Bu fevkani mabet yıkılmış ve buna bedel de Heybeliada’da 1935 tarihinde Kazasker Abdülkadir Efendi Camii yapılmıştır.

Meydancık mescidi, Bahçekapı’da, Hamidi Evvel külliyesi yanında ve Büyük Postahane karşısında idi.